Bolat, Bakanlkta Trkiye hracatlar Meclisi (TM) Bakan Mustafa Gltepe ile dzenledii basn toplantsnda, ubat ay d ticaret rakamlarn aklad.
Kararllkla uygulanan ekonomik programn olumlu sonularn almaya devam ettiklerini bildiren Bolat, 2024 ylndaki bymede net mal ve hizmetler ihracatnn katksnn 1,1 puan olduunu syledi.
Bolat, faiz oranlarndaki gerilemeyle yatrmlarn daha da hzlanacana inandklarn dile getirdi.
Trkiye’nin istihdamnda da sevindirici gelimelerin olduuna dikkati eken Bolat, “Ocakta isizlik yzde 8,4’e geriledi. Bu da 2013’ten bu yana isizlikte en dk oran oluturmaktadr.” diye konutu.
Bolat, ubatta yllk enflasyonun yzde 39,05 ile son 20 ayn en dk seviyesine gerilediini anmsatarak, gda ve alkolsz ieceklerde yllk enflasyonun da son 3 yln en dk seviyesine indiini bildirdi.
ABD ynetiminin in, Avrupa Birlii, Kanada ve Meksika’ya ynelik ald ilave gmrk vergisi kararna iaret eden Bolat, bu kararlarn ticaret savalarn tetiklediini, dnya ticareti asndan belirsizlie neden olduunu syledi.
– “TAKVM ETKLER AYLIK RAKAMLARI ETKLEYEBLYOR”
Bolat, ubat ay ihracat rakamlarna ilikin u deerlendirmede bulundu:
“ubat ay ihracat 20 milyar 800 milyon dolar olarak gereklemitir. ubat zor bir ayd, kar, don, buz nedeniyle kara yollar kapand. nemli olan takvim etkisiydi. Geen yl ubat ay 29 ekmiti, bu yl 28 gnlk ubat aymz oldu. ubata 900 milyon dolar eksiyle baladk. Geen yl 21 milyar 91 milyon dolar olduunu dndmzde, ubatta 314 milyon dolarlk azalma sz konusu oldu. ubat 2024, 28 gn olsayd, ihracatmz 19,9 milyar dolar olacakt. Biz 1 milyar dolarlk artla ubat aynda yzde 5’lik rekor ihracat aklamas yapacaktk. Bu tr takvim etkileri her dnem olabiliyor. Takvim etkileri aylk rakamlar etkileyebiliyor.”
ubat 2024’te avro-dolar paritesinin 1,08, ocakta 1,04 olduunu aktaran Bolat, bunun da ihracatta 300 milyon dolarlk dezavantaj bulunduunu belirtti.
Bolat, mal ihracatnda son 21 ayn 13’nde rekorun krldn anmsatarak, “Ocak-ubat dneminde geen yln ayn dnemine kyasla 800 milyon dolar artdayz, yaklak 42 milyar dolarlk ihracat yaptk. Bu da yzde 2,1 art anlamna geliyor. Yani ihracatmz yln ilk iki aynda yzde 2,1 artla 41,9 milyar dolar oldu.” ifadesini kulland.
– “ALTIN VE DOAL GAZI IKARDIIMIZDA DI TCARET AIIMIZ AZALDI”
ubat ay ithalatnn ise 28,9 milyar dolar olduunu syleyen Bolat, unlar kaydetti:
“Geen yln ayn dnemine gre baktmzda 1 milyar dolarlk art var, yani yzde 3,8’lik art gerekleti. Ocak-ubat dneminde ithalatta yzde 6’lk artmz var. Doal gaz ithalatmz ilk iki ayda 1 milyar 550 milyon dolar artt nk uluslararas doal gaz fiyatlar ykseldi. Altn ithalatmzda da ilk iki ayda yaklak 1 milyar dolar civarnda art var. Altn ve doal gaz kardmzda d ticaret amzda azalma sz konusu.”
ubat 2025 itibaryla son 12 aylk dnemde ihracatn 262,7 milyar dolar olarak gerekletiini, mal ihracatnda da son 1 ylda yzde 1,5’lik art salandn bildiren Bolat, “ubatta yllklandrlm mal ithalat yzde 1,2 azalla 347,6 milyar dolar oldu. Neticede yllklandrlm d ticaret a, geen yln ayn ayna gre 7,9 milyar dolar azalarak 84,9 milyar dolara geriledi. hracatmzn son bir ylda ithalat karlama oran da yzde 75,6 olarak gereklemitir.” ifadesini kulland.
Bolat, ocak-ubat dneminde ihracatta en fazla art ve azal gsteren sektrlere ilikin de bilgi verdi.
Mcevher sektrnn bu dnemde 1,2 milyar dolar artla ihracatta ilk srada yer aldna iaret eden Bolat, sektr 183 milyon dolarla otomotiv, 96 milyon dolarla demir, 88 milyon dolarla savunma ve havaclk sanayi, 43 milyon dolarla elektrik ve elektronik sektrlerinin takip ettiini kaydetti.
Bolat, ayn dnemde ihracatta en fazla azal gsteren 5 sektrn 181 milyon dolarla makine ve aksam, 173 milyon dolarla hazr giyim, 154 milyon dolarla kimyevi maddeler, 110 milyon dolarla su rnleri ve 72 milyon dolarla mobilya olduunu aktard.
– “AB’YE HRACAT YZDE 3,9 ARTTI”
thalat en fazla azalan sektrn 530 milyon dolarla makine ve aksamlar olduuna iaret eden Bolat, bu sektr, savunma ve havaclk, elik, madencilik rnleri ile mobilya, kat ve orman rnlerinin takip ettiini syledi.
Bolat, iki ayda ithalat en ok art gsteren sektrn 4,4 milyar dolarla kimyevi maddeler ve mamuller olduunu, bu sektr 1,3 milyar dolarla mcevher 674 milyon dolarla demir, 440 milyon dolarla hububat ve 241 milyon dolarla su rnlerinin izlediini belirtti.
Trkiye’nin en byk ticaret orta Avrupa Birlii’ne (AB) yaplan ihracatn ocak-ubat dneminde yzde 3,9 arttna dikkati eken Bolat, “lkeler baznda Almanya 13,5 milyar dolar yzde 8,13 payla birinci srada. Bu lkeyi srasyla, ABD Birleik Krallk, talya ve Irak izliyor. AB’deki youn ekonomik durgunlua ramen ihracatmzda art gerekleti. Ayrca Trk Devletleri Tekilatna yzde 9,2, slam birlii Tekilat lkelerine yzde 13,7’lik ihracat artmz var. Bunlar sevindirici gelimeler.” deerlendirmesinde bulundu.
– HRACATIN EN OK AZALDII LKE SRAL OLDU
Bolat, iki ayda ihracatta en ok art gsteren lkelerin srasyla, 789 milyon dolar artla Birleik Arap Emirlikleri, 371 milyon dolarla Birleik Krallk, 208 milyon dolarla Slovenya, 191 milyon dolarla Yunanistan ve 190 milyon dolarla rdn olduunu ifade etti.
hracatn en ok azald lkelerin ise 772 milyon dolar azalla srail, 277 milyon dolar azalla Rusya olduunu aktaran Bolat, bu lkeleri srasyla 176 milyon dolar azalla Irak, 159 milyon dolarla Singapur’un izlediini bildirdi.
Bolat, ithalatta en ok art gsteren lkelerin 1,3 milyon dolar ykselile in olduunu belirterek, “Bu lkeyi ABD, Birleik Arap Emirlikleri, svire ve Irak takip etti. Irak’tan petrol ithalat daha dorusu transit ticareti de balayacak. Kerkk-Trkiye Ceyhan’dan petrol boru hatt ilemeye balaynca petrol ticaretinin de artaca bekleniyor.” dedi.
– “CAR LEMLER AIIMIZI 30 MLYAR DOLAR AZALTTIK”
Bolat, hizmet ihracatnn geen yl 115,2 milyar dolar seviyesinde gerekletiine dikkati ekerek, yle devam etti:
“Hizmetler ihracat 2023’te 106,6 milyar dolard. Hizmetler ihracatnda 2025 yl hedefimiz 121 milyar dolar. Ocak-ubat dneminde hizmetler ihracatmz yzde 7,1 art salad, 14,3 milyar dolar. Bu da yllklandrlm hizmetler ihracatn 116,2 milyar dolara tad. Hizmetler ihracatnda net 62 milyar dolar d ticaret fazlas verdik. Mays 2023’te 55,5 milyar dolar olan cari ilemler amz, 2024’te 9,9 milyar dolara drm olduk. Yani 30 milyar dolar cari ilemler amz azaltm olduk.”
Bolat, ubat 2025’te yllklandrlm cari ilemler a tahmininin, 12 ila 12,5 milyar dolar arasnda gerekleecei ynnde olduuna vurgu yaparak, “Ocak, ubat, mart aylar turizmin zayf olduu aylar. Nisan’dan balayarak turizm ve lojistik gelirleri arttka hizmetler ihracatnn cari ilemler an azaltmaya olumlu katks da artarak devam edecek.” ifadelerini kulland.