ABD’de tarife politikalarnn glgesinde aklanan veriler, son dnemde enflasyonda yavalama yaandna, istihdam artnn ise hz azalsa da istikrarl seyrini srdrdne iaret ediyor.
Tarifelerin getirebilecei yksek maliyetlerden kanmak amacyla mart aynda rekor seviyeye ulaan ithalat, ABD’nin Gayrisafi Yurt i Haslas’na (GSYH) negatif etki yaparken, lkede ekonomik faaliyette daralma sinyalleri alnyor.
Analistler, 2025’in ilk eyreinde lke ekonomisinin yl sonra ilk kez klmesinin resesyon endielerini artrdn, gl gelen tarm d istihdam verilerinin ise bu endieleri yattrdn belirtiyor.
ABD Bakan Trump, Fed’in faiz indirimine gitmesi ynndeki basklarn artrrken, Banka’nn bu haftaki toplantsnda faizleri sabit tutmas bekleniyor.
Para piyasalarndaki fiyatlamalarda Fed’in aramba gn politika faizini yzde 4,25-4,50 aralnda sabit tutmasna kesin gzyle baklyor.
te yandan Fed yetkilileri, Trump’n tarife politikasnn muhtemel enflasyonist etkilerini dikkate alarak politika faizlerini drmeye temkinli yaklayor.
ENFLASYON GSTERGELER YAVALIYOR
ABD alma Bakanl verilerine gre, lkede Tketici Fiyat Endeksi (TFE), martta aylk bazda yzde 0,1 azald. Mays 2020’den bu yana ilk kez TFE’de aylk bazda azal grld.
lkede enflasyon, yllk bazda ise yzde 2,4 artarken, geen yl eyll ayndan bu yana en dk seviyesini kaydetti.
ABD’de retici Fiyat Endeksi (FE) de martta yzde 0,4 ile Ekim 2023’ten bu yana ilk kez aylk bazda dt.
FE martta yllk bazda ise yzde 2,7 ykselirken, yllk retici enflasyonu geen yl eyll ayndan bu yana en dk seviyesini grd.
Fed’in enflasyon gstergesi olarak dikkate ald, gda ve enerji kalemlerinin hesaplama d tutulduu ekirdek kiisel tketim harcamalar fiyat endeksi de martta aylk bazda deiim gstermedi. Endeksteki yllk bazdaki art mart aynda yzde 3’ten yzde 2,6’ya geriledi.
ABD EKONOMS 2022’DEN BU YANA LK KEZ DARALDI
ABD’de GSYH 2025’in ocak-mart dneminde yllklandrlm olarak yzde 0,3 azald. Bylelikle lke ekonomisi, 2022’nin ilk eyreinden bu yana ilk kez klme kaydetti.
Ekonominin yln ilk eyreinde klmesinde, ithalatn artmas ve kamu harcamalarnn azalmas etkili oldu.
ABD’de mal ticareti a martta bir nceki aya gre yzde 9,6 artarak 162 milyar dolara ykselirken, tm zamanlarn en yksek seviyesine kmt.
STHDAM ARTII VME KAYBETSE DE STKRARLI SEYREDYOR
ABD alma Bakanl tarafndan geen hafta aklanan istihdam raporu ise istihdam artnn hz azalsa da i gc piyasasnn direnli kalmaya devam ettiini gsterdi.
ABD’de tarm d istihdam nisanda 177 bin kii artarak beklentilerin zerinde gerekleirken, isizlik oran deimeyerek yzde 4,2 oldu.
lkede tarm d istihdama ilikin mart ay verisinde aa ynl revizyona gidilirken, sz konusu veri 185 bin olarak kaydedildi.
Fed’in dikkatle izledii ortalama saatlik kazan da ayn dnemde yzde 0,2 ile beklentilerin altnda artt.
te yandan i gc piyasasna ilikin geen hafta boyunca aklanan veriler de yakndan takip edildi.
Bu verilerden JOLTS ak i says, martta 7 milyon 192 bine gerileyerek Eyll 2024’ten bu yana en dk seviyesini kaydetti.
lkede zel sektr istihdam, nisanda 62 bin kiiyle piyasa beklentilerinin altnda artt.
ABD’de ilk kez isizlik maa bavurusunda bulunanlarn says 26 Nisan ile biten haftada 241 bine karak piyasa beklentilerinin zerinde gerekleirken, 9 haftann en yksek seviyesini grd. Devam eden isizlik maa bavuru says ise 1 milyon 916 bin ile Kasm 2021’den bu yana en yksek seviyesine ulat.
TRUMP, POWELL’IN FAZ NDRMLERNDE GE KALDII GRNDE
Son dnemde Fed Bakan Jerome Powell’a ynelik eletirilerinin dozunu artran Trump, Powell’ faiz indirimleri konusunda “ge kalmakla” suluyor.
lkede enflasyonun dtne iaret eden Trump, faiz oranlarn drmek adna “mkemmel bir zaman” olduunu savunuyor.
Trump, 17 Nisan’da Truth Social sosyal medya hesabndan yapt paylamda, Powell’n faiz oranlarn drme konusunda “ok ge kaldn” belirterek, iine son verilmesini talep etmiti. Powell’n faiz oranlarn ok nceden drm olmas gerektiini vurgulayan Trump, “Powell’n iine bir an nce son verilmeli.” ifadelerini kullanmt.
Fed’e defalarca faizleri indirme arsnda bulunan Trump, Avrupa’nn faiz indirimi yapmasyla ABD’nin Avrupa karsnda dezavantajl duruma dtn kaydetmiti.
Trump, 21 Nisan’da da Powell’n faiz oranlarn drmemesi halinde ekonomide yavalama olabileceini belirtmiti.
ABD Bakan Trump’n Fed Bakan Powell’a ynelik sert eletirileri bankann bamszlna ilikin endieleri artrrken, ABD varlklarnda geen haftalarda kayplara yol amt.
Daha sonra Powell’a ynelik eletirilerinin tonunda bir miktar deiiklie giden Trump, 23 Nisan’da yapt aklamada, Powell’ grevden alma gibi bir plannn olmadn ifade etmiti.
kinci bakanlk dneminin ilk 100 gnn deerlendiren Trump, enflasyonun ve tahvil faizlerinin “iini ok da iyi yapmayan bir Fed alanna (Powell)” ramen dtn belirtmiti.
Trump, ancak Fed’e kar ok nazik ve saygl olmak istediini ifade ederek, “Onu eletirmemeniz gerekiyor, kendi iini yapmasna izin vermelisiniz ama ben faiz oranlar konusunda ondan ok daha fazla ey biliyorum.” diye konumutu.
Trump, cuma gn aklanan istihdam raporunun ardndan Fed’e faiz oranlarn drme arsn yineledi.
“GRNM HALA OK BELRSZ”
Fitch Ratings ABD Ekonomik Aratrmalar Bakan Olu Sonola, AA muhabirine yapt aklamada, son olarak aklanan istihdam raporunun her adan iyi olduunu syledi.
gc piyasasnn son raporda resesyondan ziyade dayanklla iaret ettiini belirten Sonola, “imdilik, ekonomiyi muhtemelen olumsuz etkileyecek ticaret politikalar gz nne alndnda ileriye dnk heyecanmz dizginlemeliyiz.” dedi
Sonola, “Bu haftaki verilerin tamamndan kan temel mesaj; ABD ekonomisinin nisan aynn ilk haftasna kadar temelde gl olduudur ancak grnm hala ok belirsiz. Fed, i gc piyasasnda gerek bir zayflk ortaya kana kadar beklemeye devam edecektir.” diye konutu.