Stockholm Uluslararas Bar Aratrmalar Enstits (SIPRI), 2024 ylna ilikin kresel askeri harcamalar raporunu aklad.
Kresel askeri harcamalarn 2024’te bir nceki yla gre reel olarak yzde 9,4 artla 2 trilyon 718 milyar dolara ulaarak tm zamanlarn en yksek seviyesini grd belirtilen raporda, geen ylki artta, Avrupa ve Orta Dou’da askeri harcamalardaki keskin ykseliin etkili olduu vurguland.
Raporda, kresel askeri harcamalarn 10 yldr art arda ykseldii ve geen yl Souk Sava’n sona ermesinden bu yana bir nceki yla gre en keskin ykselii kaydettii belirtilerek, kresel olarak kii bana askeri harcamann 334 dolarla 1990’dan bu yana en yksek seviyeye ulat ifade edildi.
– TRKYE’NN ASKER HARCAMALARI 2015-2024 DNEMNDE YZDE 110 ARTTI
Trkiye’nin 2015-2024 dneminde askeri harcamalarnn yzde 110 arttna iaret edilen raporda, lkenin geen ylki askeri harcamalarnn bir nceki yla gre yzde 12 artarak 25 milyar dolar olduu bildirildi.
SIPRI raporunda, geen yl askeri harcamalarn dnya genelinde ykseldii, zellikle Avrupa ve Orta Dou’da byk artlar kaydedildii belirtildi.
Geen yl Malta hari btn Avrupa lkelerinin askeri harcamalarn artrdnn ifade edildii raporda, Ukrayna’daki sava ve ABD’nin NATO ittifakna ballna ilikin phelerin Rusya’nn dahil olduu Avrupa’daki askeri harcamalarn yzde 17 artmasna sebep olduu kaydedildi.
2024’te en ok askeri harcama yapan be lke ABD, in, Rusya, Almanya ve Hindistan olurken, bu lkelerin harcamalar dnya askeri harcamalarnn yzde 60’n oluturdu.
– ABD’NN GEEN YIL ASKER HARCAMALARI NATO’UN YZDE 66’SINI OLUTURDU
ABD’nin harcamalarnn 2024’te nceki yla gre yzde 5,7 artarak 997 milyar dolar olduu aktarlan raporda, lkenin askeri harcamalarnn 2015-2024 dneminde yzde 19 ykseldii kaydedildi.
Raporda, ABD’nin geen yl askeri harcamalarnn toplam kresel askeri harcamalarnn yzde 37’sini ve toplam NATO askeri harcamalarnn da yzde 66’sn oluturduuna iaret edildi.
Geen yl Avrupal NATO yelerinin ou askeri harcamalarn artrrken, bu lkelerin NATO iindeki toplam paylar son 11 yln en yksek seviyesi olan yzde 30’a ulat.
Enstitsnn raporunda, “2024’te nc yln dolduran Rusya-Ukrayna sava, askeri harcamalar artrmaya devam ederek Avrupa’daki askeri harcamalar Souk Sava’n sonunda kaydedilen seviyenin tesine tad.” ifadesi kullanld.
Raporda, in’in harcamalarnn 2015-2024 dneminde yzde 59 artt, askeri harcamalarn geen yl da yzde 7 ykselerek 314 milyar dolara kt tahmin edildi.
Geen yl Hindistan’n harcamalarnn yzde 1,6 artla 86,1 milyar dolara kt belirtilen raporda, Hindistan’n askeri harcamalarnn 2015-2024 dneminde yzde 42 ykseldii ifade edildi.
– ALMANYA YENDEN SLAHLANIYOR
Raporda, geen yl 88,5 milyar dolarlk harcamayla Almanya’nn kresel olarak en fazla askeri harcama yapan lkeler arasnda yer ald aktarlarak, Hindistan’ geride brakarak dnyada ilk defa 4. srada yer alan lkenin askeri harcamalarnn geen yl yzde 28 artt bildirildi. Almanya’nn harcamalarnn 2015-2024 dneminde yzde 89 artmas dikkati ekti.
Rusya’nn askeri harcamalar 2024’te bir nceki yla gre yzde 38 artla 149 milyar dolar oldu. Bu rakamn Rusya’nn GSYH’sinin yzde 7,1’ine denk geldii tahmin edildi.
Rusya ile savata olan Ukrayna’nn askeri harcamalar geen yl yzde 2,9 artarak 64,7 milyar dolara ulat. Ukrayna ekonomisinin devam eden sava nedeniyle ald hasar sonucu bu miktar, lkenin 2024’teki GSYH’sinin yzde 34’n oluturdu. Ukrayna’nn geen ylki toplam askeri harcamalar Rusya’nn harcamalarnn yzde 43’ne tekabl etmesi dikkati ekti.
– SRAL’N ASKER HARCAMALARI YZDE 65 ARTTI
Gazze’deki saldrlarn srdren srail’in askeri harcamalar geen yl yzde 65 artarak 46,5 milyar dolara ulat. SIPRI bunun “1967’deki Alt Gn Sava’ndan bu yana en yksek yllk art” temsil ettiini belirtti.
ran’n harcamalar ise yzde 10 azalla 7,9 milyar dolara indi. Raporda, “Yaptrmlarn ran zerindeki etkisi, ran’n harcamalarn artrma kapasitesini ciddi lde snrlad.” yorumu yapld.
ngiltere’nin askeri harcamalar geen yl yzde 2,8 artarak 81,8 milyar dolara kt. Fransa’nn askeri harcamalar yzde 6,1 artarak 64,7 milyar dolara ulat.
Suudi Arabistan 80,3 milyar dolarla 2024’te Orta Dou’nun en byk, dnyann ise yedinci en byk askeri harcama yapan lkesi oldu.
SIPRI Askeri Harcamalar ve Silah retim Program Kdemli Aratrmacs Xiao Liang, geen yl 100’den fazla lkenin askeri harcamalarn artrdn belirtti.
Liang, “Hkmetler, genellikle dier bte alanlar pahasna askeri gvenlie giderek daha fazla ncelik verdike, ekonomik ve sosyal dnlemelerin nmzdeki yllarda toplumlar zerinde nemli etkileri olabilir.” ifadesini kulland.
SIPRI, kurulduu 1966’dan bugne atma, silahlanma, silah kontrol ve silahszlanma gibi alanlarda aratrma, rapor ve analizler hazrlyor.