Trkiye’nin Birlemi Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Ahmet Yldz, denizlerle evrili bir lke olarak Trkiye’nin denizlerde hukukun stnln ve seyrsefer zgrln savunduunu, denizlerin ve okyanuslarn barl kullanmn korumaya ncelik verdiini belirtti.
Yldz, BM Gvenlik Konseyi’nde deniz gvenlii zerine dzenlenen oturumda konutu.
Trkiye’nin deniz gvenlii ve denizde hukukun stnln gl ekilde savunduunu syleyen Yldz, “Denizlerle evrili bir lke olarak, seyrsefer zgrln ve denizlerin ve okyanuslarn barl kullanmn korumaya ncelik veriyoruz.” ifadelerini kulland.
Yldz, deniz gvenliinin kresel ticaret, ekonomik refah ve Srdrlebilir Kalknma Hedefleri’nin baarlmasyla balantl olduuna dikkati ekerek, te yandan, deniz gvenliine ynelik tehditlerin eitlendiini ve gelitiini vurgulad.
Trkiye’nin bu balamda, uluslararas topluluk tarafndan yrtlen deniz korsanl, silahl soygun ve denizde terrizme kar ortak operasyonlara aktif olarak katldnn altn izen Yldz, Somali, Aden Krfezi, Arap Denizi, Afrika Boynuzu gibi blgelerdeki operasyonlarda yer aldklarn hatrlatt.
Yldz, terrizm, organize su, kaaklk ve deniz yollarn kullanan insan ticaretiyle kesin bir ekilde mcadele edilmesi gerektiine iaret ederek, Trkiye’nin bu tehditlere kar stratejisinin uluslararas ibirliine dayandnn altn izdi.
Kzldeniz ve Aden Krfezi’ndeki gerginliklerin, Gazze’deki srail saldrganlnn blgesel tama riski tad ve deniz seferlerini tehdit ettii ynnde uzun sredir devam eden uyarlar doruladn da vurgulayan Yldz, bu konuda ABD ile Yemen’deki Husiler arasndaki atekesi memnuniyetle karladklarn ve bunun blgedeki deniz gvenliini arttrmasn umduklarn kaydetti.
– “KARADENZ’N STKRARI, KRESEL GIDA PAZARININ TIRMANMASINI NLEMEK N KRTK NEME SAHP”
Bykeli Yldz, Karadeniz’in gvenliinin de Avro-Atlantik blgesinde her zaman benzersiz bir yere sahip olduunu dile getirerek, 80 yl akn bir sredir 1936 Montr Szlemesi’nin oluturduu hassas denge ve Trkiye’nin hkmlerini titizlikle uygulamas nedeniyle Karadeniz blgesinin deniz alannda hibir zaman askeri atma yaanmadnn altn izdi.
Son yldr Ukrayna’da devam eden savaa ramen, Karadeniz’de stratejik dengenin byk lde korunduunu kaydeden Yldz, “BM ve lkem tarafndan araclk edilen Karadeniz Tahl Giriimi, yalnzca kresel bir gda krizini nlemede kritik bir diplomatik baar deil, ayn zamanda blgedeki deniz gvenliini iyiletirmede de nemliydi.” dedi.
Yldz, “Karadeniz’in istikrar, kresel gda pazarnn trmanmasn ve bozulmasn nlemek iin kritik neme sahip olmaya devam ediyor.” diye konutu.
Trkiye’nin BM Deniz Hukuku Szlemesi’ne (UNCLOS) taraf olmamakla birlikte, bu szlemenin nemini kabul ettiini belirten Yldz, Trkiye’nin szlemeye taraf olmama kararnn, zellikle kapal ve yar kapal denizlerdeki zel koullar yeterince dikkate almayan hkmlerden kaynaklandn, bu tutumun Trkiye’nin deniz hukukuna sayg duymad anlamna gelmediini anlatt.
Yldz, bununla birlikte UNCLOS’un ne evrensel ne de kapsayc bir dzenleme olduunu, dolaysyla szlemeye taraf olmayan bir lke olarak, UNCLOS’un “deniz gvenliine ilikin yegane hukuki ereve” olarak tanmlanmasna katlmadklarn ifade etti.
– “HDROKARBON KAYNAKLARININ KULLANIMI, TM LGL HALKLARIN VE TARAFLARIN MERU VE DOAL HAKLARINI DKKATE ALMALIDIR”
Adil deniz snrlandrmasnn uluslararas hukuka uygun olarak salanmasnn nemine de dikkati eken Yldz, hakkaniyet ilkesinin ve uluslararas mahkemelerin itihadnn bu konuda yol gsterici olmas gerektiini vurgulad.
Yldz, unlar kaydetti:
“Hidrokarbon kaynaklarnn kullanm, tm ilgili halklarn ve taraflarn meru ve doal haklarn dikkate almaldr. Bu balamda, tek tarafl eylemlerden ve maksimalist yaklamlardan kanmak, istikrar ve ibirliini tevik etmek iin ok nemlidir. Blgemizi, deniz yetki alanlarnn uluslararas hukuk temelinde adil ve barl bir ekilde tamamen snrlandrld ve hidrokarbon kaynaklarnn adil bir ekilde paylald bir istikrar ve refah alan olarak grmek istiyoruz.”