Dnya genelinde sadece sayl birka lkede bulunan ve bu lkelerde de her geen gn tkenme noktasna gelen altn deerindeki madenin deeri her geen gn artyor. Dnyadaki toplam rezervin yzde 16’s Trkiye’de bulunurken, Trkiye’deki rezervin ise yzde 50’i Bitlis’te yer alyor. Bitlis’in nemli madenlerinden biri olan ve kentte ‘beyaz altn’olarak bilinen pomza, kent ekonomisine byk katk salyor. Yllk 3 milyon ton pomzann ilendii kentte, yaklak 3 milyon ton hammadde ise i piyasa ve yurtdna ihra ediliyor. l genelinde madeni ileyen yaklak 52 fabrikasnn bulunduu kentte, bu maden bin kiiye istihdam salanyor. Trkiye ve dnyadaki snrl saydaki maden rezervinin byk blmne sahip olan Bitlis, u an iin sadece belli sektrlerde kullanlan bu madeni katma deeri yksek endstriyel rnlere dntrerek, kent ekonomisine olan katksn artrmay hedefliyor. Ekseriyatle inaat, bims retimi, s ve ses yaltmnda kullanlan pomza madeninin, katma deeri yksek endstriyel rnlere dntrlmesi ve kent ekonomisine olan katksnn artrlmas iin balatlan almalar ise devam ediyor.
“52 FRMA, BN KLK STHDAM, 4 MLYAR LRALIK EKONOMK GELR”
Pomza madenin kentteki durumuyla ilgili bilgi veren Tatvan Ticaret ve Sanayi Odas Bakan Bilal Adaba, sektrde 52 firmann faaliyet gsterdii belirterek, madenden yllk 4 milyar liralk ekonomik gelir elde edildiini syledi. Bitlis’te bulunan madenin dier yrelerdeki pomza madenlerine kyasla birok art ynlerinin olduunu kaydeden Adaba, “Bitlis ilimizde bulunan pomza madeni dier yrelerde bulunan pomzalara kyasla yzde 50 daha hafif bir maden. limizde sektrde 52 firmamz faaliyet gstermekte. zellikle Kahramanmara merkezli depremler sonras bu blgelere ok ciddi satlar gerekleti. 11 ay boyunca bir fiil alan fabrikalarmz var. Ortalama bine yakn bir istihdammz var. l ekonomisine yllk yaklak 4 milyar liralk bir getirisi bulunmaktadr. Ancak halen bu deerli madeni tam anlamyla kullanamyoruz. Bu madeni daha farkl sektr ve rn retiminde de kullanabiliriz. Pomza, ap, d sva ve bims bloklar halinde dntrme imkanlar olabilir. Bunlarla ilgili yeni yaplacak yatrmlar iin olduka uygun bir ortam mevcut burada. Bizlerin bunlar dntrp bu deerli madenin katma deerini ykseltmemiz lazm. l ekonomisine yapm olduu katknn yan sra yaadmz son Kahramanmara merkezli deprem sonras binalara vermi olduu hafif ykten dolay tercih edilen bir rn haline geldi. Bu maden sfr ntr bir malzeme olduu iin de salk asnda da hibir sknt oluturmamaktadr. Hafif, ses ve s yaltm olduka iyi olan bir malzeme. Yanmaz ve tutumaz bir malzeme. Dolaysyla birok art zellii olan bu madende u an Trkiye birincisiyiz. Fabrika saysnda da iyi durumdayz ancak bunu zellikle devlet politikas haline getirmemiz lazm. Her geen gn bir deprem ile kar karyayz ve bu sebeple hafif malzemeyi tercih etme bir devlet politikas olmaldr. Bu maden hammadde olarak da darya gnderilmekte ancak biz buna ok da scak bakmyoruz. Birok sektrde fakl amalarla kullanlabilen bir maden. Bizim bunu iyi deerlendirmemi lazm. Bizim bu beyaz altn memleketimize ve lkemize kazandrmamz lazm. Deerinin ok altnda deerlendiriliyor, bizim bunu katma deeri daha yksek rnler haline getirmemiz lazm. Tatvan Ticaret ve Sanayi Odas olarak bizler yapm olduumuz altay ve sempozyumlarla bunu hedeflemekteyiz. nallah devam eden almalarmzla bu hedefimize ulaacamza inanyorum.” diye konutu.
“TRKYE REZERVNN YZDE 50’S BTLS’TE BULUNUYOR”
Bitlis’teki pomza madeninin gncel durumuyla ilgili bilgi veren Bitlis Eren niversitesi (BE) Pomza ve Perlit Uygulama ve Aratrma Merkezi Mdr Do. Dr. Nusret Bozkurt, dnya genelinde bulunan pomza rezervinin yzde 16’snn Trkiye’de, Trkiye’deki rezervin yaklak yzde 50’sinin ise Bitlis’te bulunduuna dikkat ekti. Pomza tann volkanik kkenli bir maden olduunu ifade ederek, bu madenin dnyada snrl lkede bulunduuna dikkat eken Do. Dr. Nusret Bozkurt, madenin yrede daha ok bims blok retiminde kullanldn belirtti. Bitlis yresindeki pomzann asidik karakterli olduunu ve dier blgelerdeki pomzaya oranla ok daha hafif olduunu, bununda Bitlis pomzasnn nemini arttrdn kaydeden Bozkurt, “Beyaz altn olarak tabir edilen bu maden sadece bims blok endstrisinde kullanlmyor. Yan sra tarm sektrnde, kozmetik sanayi, inaat sanayi ve oka farkl alanlarda kullanlabilen bir malzeme. Fakat bu malzemenin Bims blok gibi bir malzemeye dntrlerek katma deeri daha dk bir malzeme olarak piyasaya srlmesindense katma deeri daha yksek malzeme olarak srlmesi hem yrenin hem de lkemizin ekonomisine ok byk girdiler salayacaktr. Tabi bunu salamnn en iyi yolu akademi dnyas ile sanayi dnyasnn ancak i birlii ile mmkn olacaktr” diye konutu.
“BEYAZ ALTINI HER ALANDA DEERLENDRMEYE ALIIYORUZ”
Sektrde faaliyet gsteren firma sahiplerinden Ali Adabal ise sektrde faaliyet gsteren firma saysnn 50’lere ulatn belirtti. Blgenin beyaz altn olarak anlan pomza madeninin kentte yln neredeyse 12 aynda istihdam olana saladn kaydeden Adabal, blgede retilen rnlerin younlukta i pazara hitap ettiine vurgu yaparak yle konutu:
“Blgedeki pomzann ne kadar deerli olduunun farkndayz. Bu yzden blge i insanlar olarak sektrde yatrmlarmz yaptk. Ve her geen bu yatrmlarm arttrarak istihdama da katk sunmaya alyoruz. Hem doru reete hem doru kalite hem de en hafif bims bloun retimini nasl yapacamzn argesini her geen gn yapmaktayz. Blgede retilen bimsler en ok i pazara ksmen de d pazara hitap etmektedir. Amacmz son dnemde yaanan depremi de gz nne alarak bu hammaddeden en kaliteli bloklar retip binalara daha az yk bindirecek rn elde etmektir. Blgemizin beyaz altn olan bu deerli maden ilimizde yln 11 – 12 ay istihdam olana salamaktadr. Bizlerde bu konuda yatrm bloktan sonra krma eleme tesisini yaparak hammaddeden daha farkl neler retebiliriz diye almalar yapmaktayz. Yan sra blgedeki birka firma olarak ap retimine de getik. Nasip olursa ileriye dnk hedeflerimiz arasnda pomzadan svay da yapmakta var. Tamamyla blgemizin bir deeri olan hammaddeyi doru alanda ve doru ekilde kullanmayla alakal aba sarfetmekteyiz. Bizler baladmzda ilin 4. Fabrikasydk. Ancak krler olsun blgemizde bu say 45-50’lere kadar kt ve bu say her geen gn artmaktadr. Son 4-5 ylda ciddi bir istihdam olumaya balad. Buda bizleri ziyadesiyle sevindiriyor.”