Malatya nn niversitesi’nde mangan cevherinin elektrikli aralardaki lityum iyon bataryalarda ve pil retiminde kullanlmas iin alma yaplyor.
nn niversitesinin yrtclnde, Frat ve Boazii niversitelerindeki bilim insanlarnca TBTAK destekli hazrlanan proje kapsamnda mangan madeninden elde edilen mangan oksitin, lityum iyon bataryalarn verimi ve dayanklln artrmak amacyla yaplan deneylerde olumlu sonu alnd.
Projenin yrtcs nn niversitesi Salk Hizmetleri Meslek Yksekokulu retim yesi Prof. Dr. Emine Altn, AA muhabirine, yaklak 10 yldr bataryalar zerinde eitli aratrmalar yaptklarn syledi.
Altn, yrtcs olduu ve 6 aydr sren TBTAK 1001 projesiyle Adyaman’n Glba ilesinden getirilen mangan cevherinden elde edilen mangan oksitin lityum iyon bataryalarda kullanlmasnn hedeflendiini belirtti.
Lityum bataryalarn elektrikli aralardan, elektronik cihazlara kadar en ok kullanlan batarya trlerinden birisi olduuna iaret eden Altn, batarya teknolojisinde yerli kaynaklarn kullanlmasnn lke ekonomisi asndan nemli olduuna dikkati ekti.
Bilimsel aratrma kapsamnda lityum iyon bataryalarn ekirdeini mangan oksit kullanarak rettiklerini ifade eden Altn, yerli kaynaklarn katma deerini arttrmak istediklerini kaydetti.
Prof. Dr. Altn, yle devam etti:
“Mangan cevherinden laboratuvarda saf mangan oksit malzemesi elde ederek, bunu lityum iyon bataryalarda anot malzemesi zerinde kullanacaz. Bataryann bileenlerine baktmzda anot, katot, elektrolit ve ayrc tabaka olmak zere 4 bileenden oluuyor. Bilim insanlar da bataryalarda genelde bu bileenleri gelitirmek zerine almakta. Biz de genelde yurt dndan kimyasal malzemeler alarak bataryalar zerinde almaktayz. Bu projedeki amacmz ise yerli kaynaklardan yksek saflkta mangan oksit elde etmek ve bunu lityum iyon bataryalarda anot malzemesi olarak kullanarak elektrokimyasal zelliklerini incelemek.”
Altn, proje kapsamnda nn niversitesinin Salk Hizmetleri Meslek Yksekokulundan Do. Dr. Aydn Akta, Fen Edebiyat Fakltesi Fizik Blmnden Do. Dr. Fatih Bulut, Frat niversitesi Metalurji ve Malzeme Mhendislii Blmnden Prof. Dr. Mehmet Deniz Turan ile Boazii niversitesi Kimya Blmnden Doktor retim yesi Mehmet Nurullah Ate ile almaya devam ettiklerini kaydetti.
Mangandan elde edilen mangan oksidin ekonomik deerinin yksek olduuna vurgu yapan Altn, “Biz yksek saflkta mangan oksit elde ederek batarya bileenlerinde kullanmay amalyoruz. Cevherin saflatrlmas iin hocalarmz n almay yapt. Deneylerimizi yapyoruz ve iyi sonular da alyoruz. u an ticari olarak satn aldmz mangan oksit ile bataryalar zerinde laboratuvarda almalarmza devam ediyoruz. Daha sonra hocalarmzn saflatrd mangan oksit zerinden de deneyleri tekrarlayarak elde ettiimiz her iki sonucu karlatracaz. Saflatrdmz mangan oksidin, satn aldmz mangan oksit ile ayn sonular verip vermediini irdeleyeceiz.” diye konutu.
– “MANGAN OKST, BATARYA VE PL RETM N KULLANILACAK”
nn niversitesi Mhendislik Fakltesi Maden Mhendislii Blm retim yesi Prof. Dr. Murat Erdemolu da Trkiye’nin birok blgesinde karlan ve Kahramanmara merkezli depremlerden etkilenen blgede de yaygn olarak bulunan mangan cevherinin TBTAK desteiyle katma deerini ykselterek bataryalarda kullanlacak bir rne dntrmek iin altklarn syledi.
Trkiye’nin mangan madeni bakmndan zengin olduuna deinen Erdemolu, bu rne yurt dnda ciddi talep olduunu ifade etti.
Mangandan yksek saflkta mangan oksit elde ettiklerini aktaran Erdemolu, yle konutu:
“Bataryalardan enerjinin geri alnmasn, verimi ve sreyi artrmay, bataryalarn dayankllyla enerji depolama kapasitelerini artrmaya alyoruz. Bu tr aratrmalar gnmzde devam ediyor. Mangan cevherinin bataryalar zerinde verimli kullanm zerine aratrmalar srdryoruz. Burada elde ettiimiz yksek saflktaki mangan oksit, batarya ve pil retimi iin kullanlacak.
u ana kadar lkemizde ne yazk ki mangan cevherinden batarya kalitesinde malzeme retimi yapan henz bir tesis bulunmuyor. Yurt dndan mangana elik sektrnde ciddi talep var. Manganl bataryalarda kullanm amacyla yurt dndan mangan cevheri talebinde bulunuluyor. Ucuza ihra ediyoruz, belki bizim lkemizin topraklarndan alnan mangandan elde edilen bataryay kendi telefonumuzda, aracmzda kullanyoruz.”