Trkiye, iklim deiiklii, artan su talebi, tarmda kontrolsz sulama gibi nedenlerle “su stresi” yaayan lkeler arasnda yer alrken, ayn zamanda yeni su projeleri gelitirerek bu sorun iin nlemler gelitiriyor.
Kresel iklim deiikliinin yol at scaklk art ve dzensiz ya rejimleri, mevcut tatl su kaynaklarnn miktar ve kalite asndan azalmasna neden olarak, zellikle kurak ve yar kurak blgelerde su ktl riskinin her geen gn artmasna neden oluyor.
Trkiye de bu sebeplerle, su kaynaklarnn nfusun ihtiyalarn karlamada yetersiz kalmas anlamna gelen su stresiyle kar karya kalan lkeler arasnda bulunuyor.
AA muhabirinin Dnya Kaynaklar Enstits (WRI) raporundan derledii verilere gre, 2040 itibaryla 33 lke “ok yksek” dzeyde su stresiyle kar karya kalacak.
Sz konusu rapora gre, su stresi seviyesi 5 zerinden 5 olarak deerlendirilen lkeler snfn Bahreyn, Kuveyt, Katar, San Marino, Singapur, Birleik Arap Emirlikleri (BAE), Filistin ve srail oluturuyor.
Raporda, gelecek yllarda su sknts yaamas beklenen lkelerin ise Trkiye, Yunanistan, spanya, Tunus, Azerbaycan, Fas, Pakistan, ili ve Trkmenistan olduu ifade ediliyor.
– SU SEFERBERL KAPSAMINDA FARKINDALIK
Trkiye, bu sorunun giderilmesi ve gelecek nesillerin yaam kalitesinin artrlabilmesi iin eitli kurum ve kurulularla birok projeye imza atyor.
Bu kapsamda Devlet Su leri (DS), 3 taraf denizlerle evrili olan Trkiye’nin kaynaklarn daha verimli kullanmas amacyla yeni su projeleri gelitiriyor. 2024’te tamamlanan projeler arasnda 41 baraj, 17 glet ve bent, 18 yer alt baraj, 87 sulama tesisi, 15 toplulatrma projesi, 26 ime suyu tesisi, 6 hidroelektrik santral (HES) ve 367 takn koruma tesisi bulunuyor.
Sz konusu projelerle 230,74 hektometrekp (hm) su depolanrken, 103 bin 116 hektar alan sulamaya ald, 14 bin 345 hektar sulama alan yenilendi ve 231,48 hm/yl ime suyu saland. almalarla 63,78 megavat kurulu gcnde HES tesisi devreye alnd ve 2 bin 262 hektar arazi taknlardan korundu.
– “SU, STRATEJK BR DEER OLARAK GRLMEL”
Trkiye Su Enstits (SUEN) Bakan Ltfi Akca, AA muhabirine yapt deerlendirmede, Trkiye’nin iklim deiiklii ve artan nfus nedeniyle su kaynaklar asndan giderek daha ok risk altnda olduunu belirtti.
Tarm ve Orman Bakanlnn 2023’te balatt Su Verimlilii Seferberlii kapsamnda suyun daha verimli kullanlmasnn hedeflendiini aktaran Akca, suyun artk stratejik bir deer olarak grlmesi gerektiini vurgulad.
Akca, Trkiye’nin “su fakir” deil, su stresi yaayan lkeler arasnda olduunu ifade ederek, “Su miktarndan ok su ynetimi ve kullanm alanlar nemli. zellikle tarmda kullandmz suyu hem azaltmal hem de verimini artrmalyz.” dedi.
Trkiye’de su kullanmnn byk bir ksmnn tarmda kullanld bilgisini paylaan Akca, “Kapal boru sistemleri ile basnl sulamalara, yzeysel sulamadan modern sulama tekniklerine younlam durumdayz. Su konusunun neminin farkndalyla lkemizin btn ilgili kurumlar bu balamda almalarn gerekletiriyor.” deerlendirmesinde bulundu.
Akca, Tarm ve Orman Bakanlnn yrtt seferberliin sadece tarm deil, ime suyu, sanayi ve bireysel tketimi de kapsadn belirterek, “Bu seferberlik yalnzca iftiye deil, ocuklarn eitimine kadar uzanyor.” ifadesini kulland.
te yandan, iklim deiikliinin etkisiyle azalan yalar ve artan scaklklar nedeniyle barajlarda yeteri kadar su birikmediine dikkati eken Akca, “Kurak dnemlerde barajlarn dolamamas nedeniyle enerji retimini de etkiliyor. Yeni gelimekte olan ve Trkiye’de balatlan yzer Gne Enerjisi Santrali (GES) sistemleri buharlamay azaltmakla birlikte enerji retimine de katk salyor.” diye konutu.