Ulatrma ve Altyap Bakan Abdulkadir Uralolu, “Temiz Denizlerde Gvenli, Emniyetli ve Srdrlebilir Denizcilik” temasyla dzenlenen 4. Trkiye Denizcilik Zirvesi’nde konutu. Bakan Uralolu, “Dn, 1 Temmuz’da, 99. yl dnmn kutladmz Denizcilik ve Kabotaj Bayram, Trk denizciliinin bamszln perinleyen 1926 Kabotaj Kanunu’nun yrrle giriini temsil ediyor. Bu anlaml bayram, aziz milletimizin Mavi Vatan’na olan sarslmaz ballnn ve denizcilie verdii deerin en gl simgesidir.” ifadelerini kulland.
Uralolu, Kabotaj Bayram vesilesiyle Mavi Vatan’n her kesinde fedakrca grev yapan denizcilere en iten teekkrlerini sunarak salk, huzur ve emniyet dolu bir alma hayat diledi.
-“HRMZ BOAZI’NDA YAANAN GELMELER DENZ YOLLARININ KRESEL TCARET N NEMN BR KEZ DAHA GSTERMTR”
Trkiye’nin, snrlarnn yzde 70’inden fazlasnn denizlerle evrili bir yarmada olarak, ktann kesiim noktasnda esiz bir jeopolitik konuma sahip olduunu belirten Bakan Uralolu, szlerine u ekilde devam etti:
“Tarihi pek Yolu’nun devam olan Orta Koridor’un kilit noktas, Trk Boazlar’nn kontroln elinde tutan bir lke olarak, Akdeniz ve Karadeniz havzalarnda uluslararas ticaretin merkezi konumundadr. Getiimiz gnlerde ran-srail arasndaki sava nedeniyle Hrmz Boaz’nda yaanan gelimeler deniz yollarnn kresel ticaret iin nemini bir kez daha gstermitir. Deniz tamaclndaki tek bir aksakln kresel piyasalar nasl etkilediini aka ortaya koymu, istikrarn tm dnya iin nemini vurgulamtr.”
AFRKA LMANLARI TRKYE ZERNDEN KALKINMA YOLU VE ORTA KORDOR’A BALANACAK
Bu balamda, 27-29 Haziran 2025 tarihlerinde stanbul’da dzenledikleri Kresel Ulatrma Koridorlar Forumu’nun, kresel ticaretin kesintisizliini salama adna tarihi bir adm olduunu ifade eden Uralolu, “Aln Sayn Cumhurbakanmzn gerekletirdii ve 80 lkeden 38 Bakan, 17 Bakan Yardmcs ve 30’dan fazla uluslararas kuruluun st dzey yneticilerinin katld bu forumda, 12 anlama ve mutabakat zapt imzaladk, 19 lkeyle de ikili grme yaptk.” diye konutu.
Uralolu, forumun en arpc sonularndan birinin ise deniz tamaclna da yeni bir soluk getirecek Somali, Gana, Moritanya, Kongo Cumhuriyeti, Cibuti, Liberya ve Gine ile kurulan Ortak Ynlendirme Komitesi olduunu vurgulad, Bakan Uralolu, aklamasnda u ifadelere yer verdi:
“Bu komite, Afrika limanlarn Trkiye zerinden Kalknma Yolu ve Orta Koridor’a balayarak, ktann dier lkelerine de ak bir i birlii platformu oluturacak. Bu adm, Trkiye’nin limanlarn kresel lojistik alarn merkezi haline getirirken, Afrika’nn denize kys olmayan lkelerinin ticaret kapasitesini de arttracak. Buradan bir kez daha altn izmek istiyorum ki bu forum kresel ticarette Trkiyesiz bir koridorun dnlemeyeceini bir kez daha kantlam ve Trkiye’nin jeostratejik gven adas olarak liderliini daha da pekitirmitir.”
“LKEMZDE DI TCARET TAIMALARININ YZDE 86’SI DENZYOLUYLA GEREKLETRLMEKTEDR”
2024 ylnda dnya yk tamaclnn yzde 88’inin denizyollaryla gerekletiini, kresel denizyolu yk trafiinin yzde 2,4’lk bir artla 12 milyar 643 milyon tona ulatn hatrlatan Uralolu, “lkemizde de d ticaret tamalarnn yzde 86’s denizyoluyla gerekletirilmektedir. Bu rakamlar, denizciliin uluslararas ticaretteki nemini bir kez daha ortaya koymaktadr.” dedi.
YIL SONUNDA 560 MLYON TON YK VE 14 MLYON TEU’NUN ZERNDE ELLELEME BEKLYORUZ
Uralolu, Trkiye’nin deniz ticaretinin kresel lekteki rekabet gcn 2024’te de kararllkla srdrdn belirterek “Trk sahipli deniz ticaret filomuz, 2 bin 154 gemi ve 52,9 milyon dedveyt ton kapasitesiyle dnya sralamasnda 11’inci sradadr. Limanlarmzda 531,7 milyon ton yk ve 13,5 milyon TEU konteyner ellelenirken, Ambarl, Kocaeli, Mersin ve Tekirda limanlarmz dnyann en ilek 100 konteyner liman arasnda yer almtr. 2025’in ilk 5 aynda yzde 3’lk artla 230 milyon ton yk ve 5,8 milyon TEU konteyner elleledik. Yl sonunda ise 560 milyon ton yk ve 14 milyon TEU’nun zerinde elleleme bekliyoruz.” aklamasnda bulundu.
Bakan Uralolu, kruvaziyer turizminde de byk bir ivme yakaladklarn belirterek 2024’te limanlara urayan kruvaziyer gemi saysnn bin 195’e, yolcu saysnn ise yzde 22,5 artla 1,9 milyona ulatn syledi. Uralolu, 2025’in ilk 5 aynda ise yolcu saysnn yzde 33 artarak 440 bine ykseldiini kaydederek bu yl 2 milyon yolcuyu ok rahat aacaklarn ngrdklerini bildirdi.
“85 FAAL TERSANEYLE GEM SPARNDE DNYADA 9’UNCU, TONAJDA 11’NC SIRADAYIZ”
Gemi ina sanayisinin de 94 binden fazla kiiye istihdam salayarak kresel lekte gl bir konumda olduunu belirten Bakan Uralolu, szlerine u ekilde devam etti:
“85 faal tersaneyle gemi sipariinde dnyada 9’uncu, tonajda 11’inci sradayz. 2024’te 1,91 milyar dolarlk gemi ve yat ihracat gerekletirdik. 23 gemi geri dnm tesisiyle dnyada 4’nc, Avrupa’da lider konumdayz. 174 tekne imal ve ekek yeri, 38 yzer havuz, 11 kuru havuzla sektrmz daha da glendirmek iin durmakszn alyoruz. Hurda gemi tevik programmz ile filomuzun yenilenmesini destekliyoruz. Bugne kadar 14 milyon dolarlk tevik saladk ve tevik miktarn artrmak iin yeni dzenlemeler yapyoruz. Hurda tevikimiz dnda uzun sredir denizcilerimize vermi olduumuz dier bir destek olan TV’siz yakt miktar da toplam 7,2 milyon tona ulat. Bu srete toplamda 17,5 milyar liralk TV tahsil etmeyerek nemli bir destek saladk.”
Trk Boazlar’ndan uraksz geen gemilerden alnan gei cretleri Altn Frank deerini de dn itibar ile gncellediklerini kaydeden Bakan Uralolu, her Kabotaj Bayram’nda bu gncellemeleri srdreceklerini de belirtti.
“MAV VATAN’IMIZ, TRKYE’NN EGEMENLK ALANININ AYRILMAZ BR PARASIDIR”
Dou Akdeniz Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi Projesi ile de KKTC’de gemi hareketlerini aktif olarak takip edeceklerinin de altn izen Bakan Uralolu, “HAVELSAN ile yrttmz projede kule inaatlar balad, gemi trafik hizmetleri binas tamamland ve 2026’da projeyi hizmete alacaz. Marmara Denizi iin de benzer bir projenin fizibilite almalarna baladk. Bu projeler, Mavi Vatan’daki hakimiyetimizi glendirecek. Biliyorsunuz Mavi Vatan’mz, Trkiye’nin egemenlik alannn ayrlmaz bir parasdr.” eklinde konutu.
“DENZLERMZDEK DENETM ARTTIRDIK”
Denizcilik Genel Mdrl koordinesinde hazrlanan Deniz Mekansal Plan ile Trkiye’nin Mavi Vatan’daki tm haklarn koruyacaklarnn altn izen ve bu planlamay da ilgili uluslararas rgtlere ilettiklerini belirten Uralolu, “Denizlerimizdeki denetimi arttrdk. 2024 ylnda liman kontrol botlarmzla 14 bin 713 idari ilem gerekletirdik. 2024’te bin 249, 2025’in ilk 6 aynda 500 Trk bayrakl gemiye n srvey yaptk. Ulusal seferdeki 451 gemiyi 2024’te, 283 gemiyi 2025’in ilk yarsnda denetledik. Deniz emniyetinden dn vermeden denetimlerimize de devam ediyoruz.” dedi.
Trkiye’nin kurucu yesi olduu Akdeniz Memorandumunda (Med MoU) 2024’te yaplan 5 bin 997 denetimin yaklak yarsn da Ulatrma ve Altyap Bakanl uzmanlarnn gerekletirdiklerini belirten Bakan Uralolu, szlerine u ekilde devam etti:
“Liman devleti denetimi mevzuatmz deitirerek standart alt gemilerin limanlarmza uramasn engellemek iin AB modeline uygun liman giri yasaklamas uygulamasna geiyoruz. Gemi acentelii alannda da mevzuat almalarmz son aamada. Denizcilik okullarndan mezunlarn istihdamn artrmay ve acente hizmetlerinde effafl hedefliyoruz. Yaknda bu dzenlemeyi hayata geireceiz.”
“141 BN AKIN AKTF GEM NSANIMIZ ULUSLARARASI PAZARDA GL BR NSAN KAYNAI SUNUYOR”
Denizcilik sektrnn en nemli yap talarndan birinin gemi insanlar olduunu belirten Bakan Uralolu, “8 bin 300′ kadn olmak zere toplam 141 bini akn aktif gemi insanmz uluslararas pazarda gl bir insan kayna sunuyor ve 104 akredite eitim kurumumuzla nitelikli denizcilik personeli yetitiriyoruz. Gemi nsanlar Bilgi Sistemi’ni gncelleyerek ilemleri hzlandrdk ve e-Devlet entegrasyonuyla belge gereksinimlerini azalttk.” diye konutu.
Ayrca, Denizde alma Szlemesi’ne (MLC) taraf olma almalarn bu yl tamamlayarak gemi insanlarnn refahn artracaklarn ifade ederek “u anda Gazi Meclisimizde, bu yl bitmeden taraf olacaz ve denizcilikte bir eie daha aarak bu hususu da uzun zaman sonra gndemimizden karacaz. Deniz i kanunu deiiklik almalarna da baladk.” diye konutu.
Trkiye’nin, Mavi Vatan’nda ve dnya denizlerinde lider bir denizci lke olma yolunda emin admlarla ilerlediinin altn izerek “Denizcilik sektrmzn kresel lekteki dnm ve rekabet karsnda daha gl bir konuma ulamas iin zel sektrle i birlii iinde almaya devam ediyoruz. Bu dncelerle 4. Trkiye Denizcilik Zirvesi’nin, sektrmze yeni ufuklar amasn temenni ediyorum.” dedi.