Uzmanlar, srail’in ran’a saldrlaryla birlikte Trkiye’nin bu lkeden ya da Trkmenistan’dan swap yoluyla tedarik ettii gazda yaanacak olas kesintiyi telafi etmeye ynelik gl bir altyapya sahip olduunu ve alternatif kaynaklarnn bulunduunu belirtiyor.
srail ve ran’n karlkl saldrlar 5. gnne girerken saldrlardan ran’n enerji retim altyapsna ynelik tesisler de etkilendi. Avrupa’da doal gaz konusunda endieli.
srail, 14 Haziran’da ran’n en byk doal gaz retim sahas olan Gney Pars Sahas’n dronla hedef almt.
Yllk 250 milyar metrekpn zerinde gaz reten ran, ABD ile Rusya’nn ardndan dnyann 3. byk doal gaz reticisi durumunda. Trkiye, uzun yllardr ran’dan doal gaz tedarik ediyor. Bununla birlikte yine ran zerinden Trkmenistan gazn da mart aynda swap yoluyla almaya balad. Swap anlamas, yl sonuna kadar 1,3 milyar metrekp Trkmen gaznn Trkiye’ye sevk edilmesini ieriyor.
– TRKYE’NN GAZ ALTYAPISI BELRSZLKLERE KARI DAYANIKLI
ran’n en byk gaz retim sahas durumundaki Gney Pars Sahas’na yaplan saldrnn ardndan bu lkeden Trkiye’ye gaz salanmasnda kesinti yaanp yaanmayaca gndeme gelirken, uzmanlar Trkiye’nin, son yllarda doal gaz altyapsna yapt yatrmlarla olas kesintilere kar hazrlk seviyesinin yksek olduuna iaret ediyor.
Petrol ve Doal Gaz Platformu Dernei (PETFORM) Genel Sekreteri Murat Kalay, AA muhabirine yapt deerlendirmede, “u anda biz, Trkmen gaznn dnda ran’dan dorudan da aldmz bir gaz var. Bunun mzakereleri yeni dnem iin yaplyor. zellikle gelitirdiimiz altyapyla, LNG (svlatrlm doal gaz) kapasitesini artrmamzla ve yer alt depolarmz sayesinde olaanst durumlara ve belirsizliklere kar ok daha dayankl ve hazr durumdayz.” dedi.
Trkmen gaznn ran zerinden swap yntemiyle Trkiye’ye sevk edilmesinin tarihsel anlamda ulalmas gereken bir ama olarak grldn vurgulayan Kalay, “Fakat bu manada baladmz sre, toplam tketimimiz dnldnde olduka kstl bir miktar temsil ediyor. Bu uzun vadede tabii ki bizim iin nemli bir ama. Ancak swap ynteminden ziyade, Trkmen gaznn Hazar geiini kullanarak Trkiye’ye ulamas asl hedefimiz.” diye konutu.
Kalay, Trkiye’nin Trkmenistan’dan tedarik ettii gazn, arz gvenliini tehdit edecek boyutta olmadna iaret ederek, “Zaten altyapmz ve alternatif gvenlik kaynaklarmz, bu miktar rahatlkla telafi etmeye, tketim erimizde bir sknt yaratmamaya imkan salyor.” ifadelerini kulland.
– TRKYE’NN YAZ AYLARINDA ACL GAZ HTYACI BULUNMUYOR
Trkiye Enerji Stratejileri ve Politikalar Aratrma Merkezi (TESPAM) Bakan Ouzhan Akyener de srail’in dron saldrsnda ran’n Gney Pars Doal Gaz Sahas’nn 14. fazyla alakal bir yzey tesisinin vurulduunu ancak gaz aknn sekteye uramadn belirtti.
ran’n doal gaz retiminin nemli bir blmnn bu sahadan gerekletirildiini aktaran Akyener, “Bu sahann ana tedarik, ana nakil blmlerindeki yzey tesisleri vurulsa ok daha byk etki ederdi ama yle bir saldrdan bahsedilmiyor. lgili retim sreci birok fazdan oluuyor. 14. faz olarak nitelendirilen nitenin retiminde belki belirli bir sreli aksama u an iin sz konusu olabilir ama genel anlamda retim ve sevkiyatta u an iin bir durma ya da kapanma gibi bir durum sz konusu deil. Dolaysyla bu saldr Trkiye’nin Trkmenistan’dan yapt gaz tedarikinin ya da Trkiye’nin ald ran gaznn kesilmesine sebep olur mu? u an iin byle bir durum sz konusu deil gibi.” dedi.
Dier yandan yaz aylarna girilmesiyle Trkiye’nin gaz talebinde, ran’n da kendi i tketiminde d olduuna dikkati eken Akyener, “Bu gsteriyor ki ran’daki i talep de dk olduu iin sevkiyat devam eder. u an Trkiye’nin de doal gaz talebi haliyle yaz koullar sebebiyle dt iin Trkiye’nin de ok fazla acil bir doal gaza ihtiyac yok.” deerlendirmesinde bulundu.
Akyener, ran’n doal gaz retim ve iletim altyapsna ynelik srail tarafndan byk apl saldrlarn ilerleyen srete beklenebileceini, bunun hem ran gaznn hem de Trkmen gaznn swapla tedarikine engelleyebileceini dile getirerek, “Trkiye, Trkmen swap opsiyonu dursa da ran’dan gaz tedariki kesilse de bu sreci ynetebilecek kabiliyete sahiptir.” eklinde konutu.