Yumakl, Yapay Zeka Politikalar Dernei (AIPA) tarafndan dzenlenen “AI Tomorrow Summit 2025” etkinliinde yapt konumada, yapay zekay sadece biliim sektrn ilgilendiren bir konu olarak grmediklerini, bunun tarmn da en nemli konularndan birisi olmas gerektiini syledi.
Bilim ve teknolojinin her alana sirayet ettiini ak ve net grdklerini vurgulayan Yumakl, 2002’de 67 milyon olan lke nfusunun 86 milyon kiiye ktn, ayn dnemde lkeye gelen turist saysnn 5 kat artla 62 milyona ykseldiini aktard.
Yumakl, kentleme orannn yzde 77’lere ulat bilgisini vererek, “Bu tablo, gdaya olan ihtiyacmzn arttn ve artacan gsteriyor. Bu srete, teknolojiyi politikalarmza entegre ederek, gda arz gvenliimizi salamak iin gayret gsteriyoruz.” diye konutu.
Son 23 ylda bitkisel retimde yzde 40, hayvansal retimde 3 kata kadar daha fazla retim gerekletirdiklerini vurgulayan Yumakl, dnyayla ticaret yapmak iin, zamann teknolojisi ve retim sistemlerinin, sektrlerin altyapsna entegre edilmesi gerektiini vurgulad.
Krsal kalknma destekleriyle bunu salamak istediklerine dikkati eken Yumakl, Trkiye’nin 186 lkeye, 2 bin 200 eitten fazla tarm ve gda rnn ihra ederek, geen yl 32,6 milyar dolarlk gelir elde ettiini bildirdi.
– YEN HEDEF “TARIM 5.0”
Yumakl, ulusal ve uluslararas kurulularn gelecek projeksiyonlarna baktklarnda, bugnden daha ok retmeleri gerektiine iaret ederek, Tarm 4.0’da yakaladklar baary, bundan sonra Tarm 5.0’da yakalayacaklarn dile getirdi.
Dnyada tarm alanlarnn daraldn belirten Yumakl, verimli, kaliteli, rekabetilii yksek, daha az girdiyle ekonomik retim yapmaya odaklanmak durumunda olduklarn ifade etti.
Yumakl, Trkiye’nin tarmsal alanda yeniliki, rekabeti, verimli ve kaliteli retim yapabilmesi adna kapsayc, srdrlebilir ve leklendirilebilir retime ynlendiklerine dikkati ekerek, unlar syledi:
“Bu kapsamda AR-GE almalarna hz verdik. 2007’den bu yana, 2 bin 231 proje nerisi geldi, projelerin 483′ program kapsamnda desteklendi. Kamu-niversite-zel sektr ibirliini gelitirmek iin enstitlerimizde zel AR-GE ofisleri kurduk. Bakanlmzn bnyesinde 3′ dijital tarm teknolojilerinin de aratrld merkezler olmak zere, 33 AR-GE inovasyon merkezi atk, 15 AR-GE inovasyon merkezi daha kurulmas almalarmz yrtyoruz. Bitkisel ve hayvansal genetik zenginliimizi tohum gen bankalarmzda saklyoruz. Verimli, kaliteli, kuraklk ve soua dayankl trler gelitiriyoruz. reticilerimizin bilgiye ulam ihtiyacnn ok youn olduunu dnrsek, zellikle dijitallemeyi son dnemde n plana aldk.”
Otomatik sulama sistemlerini 3 ilde 45 bin dekar alanda aktif hale getirdikleri bilgisini veren Yumakl, 20 ilde daha bu sistemi uygulamaya alacaklarn syledi.
Yumakl, yapay zeka destekli uzaktan alglama corafi bilgi sistemlerinin retim planlamas konusunda en byk yardmclar olduunu, orman yangnlarnda da yapay zeka destekli teknolojilerden yararlandklarn belirtti.
– “DNYAYLA REKABET EDEBLMEK N BR ADIM NDE OLMAMIZ GEREKYOR”
4. Tarm Orman uras’nda yapay zeka konusunda ok nemli tespitler yapldn aktaran Yumakl, u deerlendirmede bulundu:
“Yeni tarm odakl teknoloji gelitirme blgeleriyle AR-GE merkezleri ina edeceiz. Dijital tarm, yapay zeka ve ileri tarm teknolojileriyle ilgili aratrmalarn yrtlecei bir aratrma enstitsn hayata geireceiz. Kuraklk ve ar hava olaylarna kar erken uyar sistemleri kurup, dijital kuraklk izleme sistemini hayata geireceiz. Tarm sigortas sisteminde uydu teknolojileri ve yapay zekay kullanacaz. Tarmsal gzlem uydu an hayata geireceiz, tarmsal retime ynelik yapay zeka destekli tahmin ve izleme sistemlerini kuracaz. Dnyayla rekabet edebilmek iin eit seviyede deil, mutlaka bir adm nde olmamz gerektiini bir kez daha ifade etmek istiyorum. Btn bunlar ancak ok almayla, bilimin ve teknolojinin rehberliinde salayabiliriz.”
AIPA Bakan Zafer Kkabanolu da yapay zeka konusunda altklarn belirterek, genlerin daha fazla yapay zekaya ilgi duymalar gerektiini syledi.
Yapay zekada her konuya odaklanmann yanl olduunu vurgulayan Kkabanolu, Trkiye’nin en gl olduu alana odaklanmas gerektiini ifade etti.
Bakan Yumakl, konumalarn ardndan “Dijitale Yn Veren Genlik Projesi” kapsamnda ilk e giren rencilere plaket takdim etti.